PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
DAVID A. GALEANO OLIVERA

  20 DE NOVIEMBRE: CUMPLEAÑOS DE DON FÉLIX DE GUARANIA - Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA


20 DE NOVIEMBRE: CUMPLEAÑOS DE DON FÉLIX DE GUARANIA - Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

DERECHOS DEL NIÑO – MITÂ TEKOITERAPE

Ohai:DAVID GALEANO OLIVERA

 

Leer original (hacer clic) en

(http://cafehistoria.ning.com/profiles/blogs/derechos-del-ni-o-mit-t...)

Leer también en

(http://lenguaguarani.blogspot.com/2014/11/derechos-del-nino-mita-te...)

Asimismo leer en

(http://dgaleanolivera.wordpress.com/derechos-del-nino-mita-tekoiter...)


       El día 20 de noviembre del año 1959, 78 países miembros de las Naciones Unidasaprobaron por unanimidad la DECLARACIÓN DE LOS DERECHOS DEL NIÑO que tiene carácter de tratado internacional y que está basada en la Declaración de Ginebra sobre los Derechos del Niños, aprobada el día 28 de febrero del año 1924. El 20 de noviembre de 1989, las Naciones Unidasaprobaron la Convención Internacional sobre los Derechos del Niño, que tiene 54 artículos.

 Ára 20 jasypateî ary 1959-pe, 78 tetâ oîvaTetâita Joajúpe omboaje hikuáiMITÂ TEKOITERAPE ÑE'ÊME'Ê ha'éva avei tetâita rembiecharâ ha oñemopyendávaGinebra Ñe'ême'ê Mitâ Tekoiterape rehegua, oñemboajeva'ekue ára 28 jasykôi ary 1924-pe. Ára 20 jasypateî ary 1989-pe,Tetâita JoajuomboajeTetâita Ñe'ême'ê Mitâ Tekoiterape rehegua, oguerekóva 54 akytâ.


 


       La DECLARACIÓN DE LOS DERECHOS DEL NIÑO del año 1959 reconoce al niño y a la niña como “ser humano capaz de desarrollarse física, mental, social, moral y espiritualmente, con libertad y dignidad”.

MITÂ REKOITERAPE ÑE'ÊME'Ê ary 1959 guareniko he'i mitâ ha'eha “yvypóra ikatúva oje'apokatu hetépe, iñapytu'ûme, hekohápe, hekopýpe ha hekopytúpe, tekosâso ha tekorechapyrâme”.

 

       Los 10 artículoscontenidos en ella hacen referencia a estos derechos. Umi10 akytâoîva ipype ojeko ko'â tekoiterapére:

1.-El derecho a la igualdad, sin distinción de raza, religión, idioma, nacionalidad, sexo y opinión política.

Tekoiterape oporomborekojojáva, omboyke'ŷva avavépe ipiresa'y, ijeroviakatu, iñe'ê, hetâ, imeña ha hemiandu polítika reheguáre.

2.-El derecho a tener una protección especial para el desarrollo físico, mental y social.

Tekoiterape oñangarekoporâva mitâ mongakuaáre: hete, iñapytu'û ha hapicha apytépe.

3.-El derecho a un nombre y a una nacional desde su nacimiento.

Tekoiterape orekóvo peteî téra ha peteî tetâ hi'arareñói guive.

4.-El derecho a una alimentación, vivienda y atención médica adecuada.

Tekoiterape akóinte oguereko haĝua hi'upyrâ ha pohânohára ñangarekokatu oikotevê jave.

5.-El derecho a una educación y a un tratamiento especial para aquellos niños que sufren alguna discapacidad mental o física.

Tekoiterape ohupytývo tekombo'e ha ñeñangareko porâ tohupyty mitâ iñapytu'û térâ hete marâvape.

6.-El derecho a la comprensión y al amor de los padres y de la sociedad.

Tekoiterape ohupyty haĝua túva, sy ha hapichakuéra ñembojerovia ha mborayhu.

7.-El derecho a actividades recreativas y a una educación gratuita.

Tekoiterape oñembosarái haĝua ha ija haĝuatekombo'e ojehepyme'ê'ŷvape.

8.-El derecho a estar entre los primeros en recibir ayuda en cualquier circunstancia.

Tekoiterape oî haĝua tenondépe oî jave pytyvô taha'e ha'ehápe.

9.-El derecho a la protección contra cualquier forma de abandono, crueldad y explotación.

Tekoiterape oñeñangareko haĝua hese anítei ho'a jehejarei, teko ñaña ha tembiguái rekópe.

10.-El derecho a ser criado con un espíritu de comprensión, tolerancia, amistad entre los pueblos y hermandad universal.

 Tekoiterape okakuaávo ñeikûmbyrekópe, gueropu'akareko, tekoayhu tetâ apytépe ha joyke'yreko opavavéndi.

 

ooo000ooo


 


¿QUE ES UN NIÑO? – MBA’ÉPA MITÂ

Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

 

Un niño debe conocer a su padre y a su madre

Mitâ oikuaava’erâ itúva ha isýpe

Un niño debe vivir con su familia

Mitâ oikova’erâ ipehênguekuéra ndive

Un niño debe tener un hogar

Mitâ oguerekova’erâ hóga

A un niño no debe faltarle el pan diario

Mitâme oñeme’êva’erâ hembi’u opa ára

Un niño debe ir a la escuela

Mitâ ohova’erâ mbo’ehaópe

Un niño debe jugar

Mitâ oñembosaraiva’erâ

Un niño debe tener buenos amigos

Mitâ orekova’erâ angirû marangatu

Un niño debe estar protegido

Mitâre oñeñangarekova’erâ

Un niño debe ser sano

Mitâ hesâiva’erâ

Un niño debe ser feliz

Mitâ ohupytyva’erâ vy’apavê

Un niño debe sentirse niño

Mitâ oñanduva’erâ ha’eha mitâ

Un niño debe vivir en paz

Mitâ oikova’erâ py’aguapýpe

Un niño de sentirse amado

Mitâ oñanduva’erâ ojehayhuha chupe

Un niño debe vivir mejor que tu cuando eras niño

Mitâ oikoporâveva’erâ ndehegui nde nemitâroguare

Si tienes un niño y es tu hijo…

Rerekórô peteî mitâ ha’éva ne ñemoñare…

-Amalo - Ehayhu chupe

-Vive con él y vive para él – Eiko ehendive ha eiko chupe ĝuarâ

-Primero se su padre y después su amigo – Ñepyrûrâme eiko itúvarô ha upéi iñangirûrô

-Acompañalo – Emoirû chupe

-Arrúllalo – Emokunu’û chupe

-No lo maltrates - Ani rejahéi hese

-No lo hagas trabajar cual niño abandonado – Ani remoma’apo chupe mitâ tyre’ŷicha

-Edúcalo y también aprende de él – Ehekombo’e chupe ha upekuévo eipyhy chugui imba’ekuaa

Si lo cuidas bien, mañana él sabrá cuidar a otro niño

Reñangarekoporârô hese, ko’êramo ha’e oñangarekokuaáta ambue mitâre

Si lo cuidas bien y lo educas bien, el se convertirá en una buena persona

Reñangarekoporâro hese ha rehekombo’eporârô chupe, oikóta chugui peteî tekove hekokatúva

Un niño es un regalo de Dios

Mitâ niko peteî jopói Tupâ ome’êva ñandéve




MITÂ MBORIAHU

Ohai: DAVID GALEANO OLIVERA

I

Akokuehe rohecha

Reikundaha nde rape

Ne’írâ iñambue nde reko

Nde rova ky’akuemi, ne akârague icharapa,

Ne retyma ipere ha ipara, nde ao soropaite

Akokuehe rohecha

Reikundaha nde rape.

II

Toryjárô nde reikóva

Reisu’ureiete ore angaipa

Rehohápe rejeja’o, ndaipóri nendive hekororýva

Reñepia’â mbaretéramojepe

mavave naneikûmbýi...

Peichaĝuarântema nde.

Toryjárô nde reikóva

Reisu’ureiete ore angaipa.

III

Ani rejepy’apy.

Áĝante Ñandejára oma’êjeýne nderehe.

Upépe ae nesâsóta ha upépe ae revy’áne.

Ani rejepy’apy.

Akokuehe rohecha remopotî mba’yrumỹi,

Rembovera sapatu, rejerure pirapire

Avei rohecha nemosêrô aipo ne angirû

Nandejái ore apytépe

Roñembotavy ndehegui

Ani rejepy’apy.

Aĝante Ñandejára oma’êjeýne nderehe.

Upépe ae nesâsóta ha upépe ae revy’áne

Ani rejepy’apy.

(12 jasykôi 1989)

ooo000ooo


RehechasérôMITÂ MBORIAHU, ehesakutu ko'ápe

(https://www.youtube.com/watch?v=6CwCECS5qBc)


Remoñe’êsérô“Míralo bien”ehesakutu ko’ápe

(http://dgaleanolivera.wordpress.com/miralo-bien-en-el-dia-del-nino/)



 

 


UNICEF ANIMA A CANTAR IMAGINE (EIMO'Â)

 PARA IMPULSAR UN MUNDO MEJOR PARA LOS NIÑOS

       

Al recordar -el 20 de noviembre de 2014- los 25 años de la DECLARACIÓN DE LOS DERECHOS DEL NIÑO, la UNICEFanimó a todos a reimaginar el futuro(ver en: http://sowc2015.unicef.org/?lang=es), impulsado un mundo mejor para los niños y a ese efecto adoptó como himno la canción IMAGINEde JOHN LENNON, cuya versión en Idioma Guaranies la siguiente:



EIMO’Â

JOHN LENNON MBA’E

Ombohasa Guaraníme: FÉLIX DE GUARANIA

 

Eimo’â ndaiporiha pe yvága

Ndahasýi reñeha’ârô

Ñaña retâ pe ñande guýpe

Ha yvateve ára añónte

Eimo’âna ñandekuéra

Jaikovéva ára ha ára

Eimo’âna ndaiporiha tetâ

Ndahasýi jajapo

Mba’evere jajuka ha ñamano

Avei ndaiporiha Tupâ

Eimo’âna umi yvypóra noñorâirôi

Ikatúne ahechapa che kepegua

Ha yvy ári nache’añói

Ha ha’ârô pya’e oñondive

Ko arapy taipeteî

Eimo’âna jaikoha mba’eve’ŷre

Ikatúnepa ejapo

Topami pe ñembyahýi mba’epota

Ha upe tekojoaju añete

Eimo’âna pe yvypóra

Imba’e ha opa mba’e

Ikatúne ahechapa che kepegua

Ha yvy ári nache’añói

Ha ha’ârô pya’e oñondive

Ko arapy taipeteî


Rehendusérô IMAGINATE (EIMO’ÂNA, Guaraníme) John Lenno mba’e, Félix de Guarania ombohasava’ekue Guaraníme, ha opurahéiva Ricardo Flecha, ehesakutu ko’ápe (https://www.youtube.com/watch?v=Z788oOuNxTI)

 

 

 

ENLACE INTERNO A ESPACIO DE VISITA RECOMENDADA

EL IDIOMA GUARANÍ, BIBLIOTECA VIRTUAL en PORTALGUARANI.COM


(Hacer click sobre la imagen)

 

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
ATENEO
ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS
LIBROS
LIBROS Y ENSAYOS SOBRE DERECHO EN PARAGUAY...



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA