PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
MIGUEL G. FARIÑA (+)

  POESÍAS EN GUARANÍ DE MIGUEL G. FARIÑA


POESÍAS EN GUARANÍ DE MIGUEL G. FARIÑA

POESÍAS DE MIGUEL G. FARIÑA

 

VOIETEKO CHEREJA

 

Asunción, octubre 7, 1948

 

Mitãmi che rembiayhu, oguãhe ra'e nde ára

Ohenóigui Ñandejára, ombogue pe hekove

Che ra'ymi ipahague, che rejáva itaperépe

Pyhare ha ára kuépe che resaymi añohẽ

 

Naimo’ãinte voiete Tupã oúmaha ipiári

Oiko vaekue che jyva ári che ra'y tyre’ỹmi

Che resápe oikóva omimbi hi’ãgue che rekoháre

Ha ha'e yvága ru’ãre isyndivema oĩ

 

Y'karaimíme ahypýivo, amoĩ vaekue chupe

Francisco la héra tee. Ha Chikito heropy.

Mitã hecharamomby. Maymarõ rembiayhupára.

Ha voiete Ñandejára oheja chéve ipore’ỹ

 

Hapicha kuéra apytépe ku guyraicha isarakirõ

Imitã ku'ikuemirõ omano vaekue isy

Ha oheja, omotyre’ỹ, chupe imokambuhára

Ha ogueraha voiete orehegui upe imemby

 

Añandúvaichante chéve che ñe’ã kuape che atõirõ

Ku herakuemi ahendurõ are areko ama’ẽ ma’ẽ

Pe che yképe porãite ahecha vaicha che ypýpe

Ha anga yvyguýpe oĩme pe hetekue

 

Apytágui arapýpe che resa’ỹi rerekuaágui

Ha voiete che rejágui ndavy’a véiva voi

Ha araha tataindymi ytyvy ári amyendyva

Ahetũ ha amboyvotýva che ra’y kurusumi.

 

TAROPURAHEI NDE TUPAO ÁRA

Horyko mainumbukuéra nde tupao ára oguãhẽvo

Ohechaje mobyrýgui nde réra ipotyjera

Oú mitã ne añuãvo ipepópe ohasakuévo

Ha hi’ari ohetũvo "Rosita" poty rykauã.

 

Oime avei Santa Rosa oguãhe Tupã rendápe

Ojerurévo ichupe aipo yvága poty

Oúta pepoja apytépe omoĩ nde ávakuápe

Tojegua nde rekove ha ne ãnga tahory

 

Iñangekóima yvytu amoite ára pahápe

Ha ombyatyaty oukuévo arai poty morotĩ

Ne mondéta hína ipype pe nde tupao árahape

Ku guyratĩ ika’avóva ojapóta ndehegui

 

Oime ku panambimi ku ipepo para’ipáva

Osẽmba haitygui kuéra ha nde rechávo ou.

Ayvupe ou hikuái ipepo morotĩ joáva

Ohetũmita ohasávo nde réra potykuru

 

Nde rekove Rosa Cuenca jasy resẽ joguaháva

Ñaimo’ã rehesapéva nde kuña porã juky

Ndeku hína ipotapy yvoty hecha pyrãva

Mainumby remyapesã ha ndejehe rembotavy.

 

Tekotupao: Licencia poética

Tupao: Santo

Pepoja: Angel

 

NDE KUERAIPA CHEHEGUI

A la Srta. Felicia Vera, al parecer me ama,

pero sin embargo es muy abrumadora.

Asunción, febrero 4, 1948

Reñembyarai cherehe, upe ne ñe’ã itágui

Ha che anga upe rohayhúgui che kãngue sesẽmbami

Ha ndéve mba’eve voi, jepémo ave amarro

Che retekue ojepyso. Nde kueráigui chehegui.

 

Ku aharõ rohechamívo rohenóiva ñe’ẽ mbyasýpe

Rejumi haguã che ypýpe, roñañuã rohetũmi.

Ha upépe reñemoĩ che ñe’ẽ nerehenduséiva

Tyre’ĩcha che jahéiva nde kueráigui chehegui.

 

Ku jaguami jara’ỹicha nde rapykueri aikóva

Che kañe’õ’ che kũmbova, ku hi’ã rohechami

Ha nde neañagui rei reheka voi opáicha

Che moĩngo asy haguáicha nde kueráigui chehegui.

 

Añandúva voi che asupe ko che ñe’ã ojahógata

Vy’ave’ỹ che jukáta. Che rete kangypami

Hetáitema che rubi che moingo mba’e mbyasýpe

Che mbojahu tesaýpe nde kueráigui chehegui.

 

Aháva pytũmbypávo ajeity ne rapypa’ũme

Ñembojaru, kunu’ũme, ñaiméva oñondivemi

Ha upéi reho chehegui. Aikoanga ndavy’avei.

Ha nde nderejusevéi nde kueráigui chehegui.

 

Ky pyhare oguãhevo rohekáva ku che ypype

Ha jasýicha arai guýpe chehegui anga reñemi.

Ha aiko che tavyrai. Mba’étema chéve ojehúva.

Che rubita ahechaga’uva ikuerái anga chehegui.

 

GUYRAMIMI VY’A RERUHA

Hi’ãnte chéve ahypýi votymby ryakuã porãme

Ha yvoty porã apesãme ko’ã guyra ambojegua

Vy’a porã reruha oguerúva vevehápe

Ha omoĩ ñane ne’ã kuápe heñoi ha ipoty jera

 

Ko’ãvape ku ra’e Tupã yvy ári ombou

Oikóvo oñomoirtũ ha ombogue mba’embyasy

Guyra purahéi joyvy: Larramendia herakuãitéva

Ñane ãnga omingovéva korochire mbohapy

 

Ha upéi umi iñyrũkuéra pe ikuã ombojeroky

Ñaimo’ã umi mainumby yvotýre vaicha hikúai

Oikaraĩ ko ojovai hi’arpa ha imbarakakuéra

Cortes; Castro, Noguera, oguer vy’a ha tesaĩ

 

Ha ikatutamo ra’e ajoko pe nde pepo

Ani haguã peipyso pe veve orehegui

Peẽ guyra mbyju’i ore moingove vy’ape

Ha opytane ore resápe pene’ãngue omimbi.

 

Kokuehe upe pejurõ rovy’a ore saraki

Ñaimo’ãiténte voi ku guyra che sy hasy

Ha ko’ãga ore jopy rovy’a hetaite rire

Pehejáta tapere ñande tava Paraguay.

 

Votymbo: perfume

Tava: Pueblo

 

MEDICO ARANDU

 

Al señor médico Emiliano R. Espinosa

Asunción, abril 15, 1948

 

Tupã kóva omboúva oikomívo arapýpe

Hekovia ñande apytépe, karaí marãngatu.

Tasyetépe ku ñaimerõ ha oja ñande ypýpe

Opoko ñanderehe: Jakueráma ñañandu...

 

Penegente hasyeterõ, peñandurõ omanóta

Emiliano Espinoza pejumínte peraha

Ha he’i guivepeẽme cheko kóva aipohanóta

Okuera vaerã upéva iko’ẽrãmo guarã

 

Mamóite pipo oiméne kóichaitegua ome’ẽva

Médico nde ha'evéva, "la muerte" kyhyjeha

Pohãmi ome’ẽkuevo mbeguemínte oñembo’eva

Upévante la ovaléva. Hasyetéva omonguera.

 

Ndareiriko Tupã ombou ko yvy appere

Oikomi ñande apytépe karai aranduete.

Rerekóva mba’asy oikuaa nde po mbytére

Ha he’ine ave ndéve mba’éicha guarãpa nde

 

Mboriahu apĩ mimi oguãhẽramo hendape

Ku torype, torypápe, osẽva oipete pete.

Omumúva mbyakuéra pe ikoty ha pe okápe

Mboriahu ha rico kuéra peteĩchante ichupe

 

Paraguaype oĩha médico iñarandúva

Kuimba’e iñapytu’ũva yvytúre isarambi

Ku pohã ojuhu’ỹva ichupénte ojererúva

Pya’ete omombyty’uva ha okuéramane voi.

 

REHO CHE REJA REI

Ahenóiva Ñandejára aipotágui ou chepiari

Taheja ko yvy ape ári toiko che rera kuemi

Ha epyty’u chehegui, ahecháma ne ñañágui

Che pe’a haguã ne akãgui reho che reja rei.

 

Hetaite jaiko rire guyramicha juavi’upe

Reipoi anga yvytúpe upe che mborayhumi

Nde kueráigui chehegui ejere ne ñe’ẽnguémi.

Ambue rehayhuvégui reho che reja rei

 

Ñaimo’ãinte vaekue voiete che momokõi

Ajeveramo heñoi che mborayhu potymi

Ndeve guãrãntevoi hoky pe che ñe’ãkuape

Ha nde ambue rayhupápe rejere anga chehegui.

 

Mba’eguipa Ñandejára ndoúi raka'e che képe

Ha he’i che apysaitépe rohayhu mboyve voi

Anike ne akã vai, ne mborayhumi omombóne

Jahe’ope ne moingóne. Ha upéi nde reja rei.

 

Iporãnte che aha, aiko anga umi ka’aguýre

Ku che ára oguãhe’ỹre amano haguã voi

Ha tou tahyimimi tono’õ che retekuére

Ha nive ko yvy apére koichate che mbosufri.

 

 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

REHO CHE REJA REI

 

Intérprete:  BETTY FIGUEREDO

Material:  ETERNAMENTE BETTY FIGUEREDO


 

 

 

 

 

TAHANTE CHE MOMBYRY

Tahánte che mombyry che rechave’ỹ haguãme

Ha anive nde raperãme rejuhu ndea’e’ỹha

Iporãnteku che aha aipykúi tape ipukúva

Ahekávo che rayhúva, ndéichagua che yvotyrã

 

Taikónte che mombyry ha avive anga che royrõ

Y jaheipópe che moingo ñaimo’ã tyre’ỹmi.

Tahánte che ndehegui, anive aja nde ypýpe

Ha aiko nde py’apýpe epytu’u chehegui.

 

Iporãnte roheja, roipe’a haguã che akãgui

Ha anive upe ne añágui che rekove rejuvy.

Oiméne ambue jasy pe ndéicha oñeñongatúva

Kuñatai che rayhúva, yvága rugua poty.

 

Ahatánte che aiko arakue umi ka’aguýre

Ha pyhare ñasĩndýre to’a che ári ku ysapy

Ha añanduramo ro’y, akégui pe yvyetépe

Tañeñuva ñana roguépe. Che anga niko ijaheipy.

 

Rejuhurámo peteĩ pe ndéicha imborayhu’ỹva

Mitãicha ne mbotavýva. Ha iñuháme ndereity

Ikatúne che mbyasy, reikorõ jepy’apýpe

Kuimba’evai poguýpe remboy’u nde resay

 

Nde jurúgui aikumbypy oimeha upe nde rayhúva

Ha che nambi ombohakúva upe ambue panambi

Ha añandu porã voi che moingove pukaharõ.

Ha iporãnte rohejarõ che yvoty pirukuemi.

 

 

 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

 

AHATANTE MOMBYRY

y/o

TAHANTE CHE MOMBYRY

 

Intérprete: Conjunto de RUBITO MEDINA y arpa LORENZO LEGUIZAMON

Cantan: TRINIDAD MEDINA y CHULO LARRAMENDIA

Material:  SONIDOS DE AYER ( 3 )

 


 

 

 

 

Fuente:

ANTOLOGÍA DE LAS MEJORES POESÍAS EN GUARANÍ.

Selección e Introducción: RUDY TORGA

Editorial El Lector,

Asunción-Paraguay, 1998 (pp. 214).

 

 

 

 

ENLACE RELACIONADO:

ÑE’ẼPOTY ATY – VOCES DE POETAS EN GUARANÍ

por FELICIANO ACOSTA y NATALIA KRIVOSHEIN DE CANESE

Editorial Servilibro, Asunción-Paraguay 2005

 

 

********************

 LAS CIEN MEJORES POESÍAS EN GUARANÍ
Con nuevas incorporaciones y grafía actualizada
Por PEDRO ENCINA RAMOS

Y

TATAJYVA – RUBÉN D. CÉSPEDES

Asunción-Paraguay 1997 – 425 páginas

 

 

 

ENLACE A LA GALERÍA DE MÚSICA PARAGUAYA

EN PORTALGUARANI.COM

(Hacer CLICK sobre la imagen)

 

 

 

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3

MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE - MP3

 

 

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
MÚSICA
MÚSICA PARAGUAYA - POLKAS y GUARANIAS (PARA E
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA