CHE RETÃ PURAHÉI
JUAN MANUEL FRUTOS FLEITAS – EL VERBO
MARCOS DE BRIX – LA CANCIÓN
HERNÁN GÓMEZ – LA MÚSICA
HOMENAJE A MONSEÑOR DEMETRIO AQUINO
2° C.D “CHE RETÃ PURAHÉI”
Presentación del C.D
Che Retã Purahéi
Homenaje al Monseñor Demetrio Aquino
Tupão Ka'akupe
ÑandeYvyteépe
Tupãsy Ka'akupépe Guarã
Colonia Repatriación
Marcha al Este
Karai Guasu
Yvytymiense Pukavy
Jagua Ruguái Mokõi
A la Luz de Itaipu
A la Tierra Paraguaya
Vivir con Alegría y Amor
Buenos Días con Amor
TUPÃO KA'AKUPE
(POLKA)
Tupao Ka'akupe, Santuario Nacional
Irradias paz y ventura a todo el Paraguay
Peregrinando a tu templo, nos anima en el camino
El Kurusu Peregrino y el Kurusu Campesino.
El tañir de tus campanas, nos alegra el corazón
Hace feliz nuestra mente, y nos llena de ilusión
En tí Santuario Sagrado, renovamos nuestra fe
Y a tí nuestro amor llevamos, Virgen de Ka'akupe.
ESTRIBILLO
Tupao Ka'akupe, Santuario Nacional
Hasta tí hoy he venido, para a la Virgen rezar
Tupao Ka'akupe, Patrimonio Cultural
Donde María bendice, a mi amado Paraguay.
Es hogar de esperanzas, de toda una nación
Por ello cada diciembre, renovamos petición
Venimos buscando afecto y paz para el corazón
A cumplir nuestra promesa, y a rogar tu bendición.
En este lugar sagrado, llegamos con devoción
Por ser hijos de María, de la madre del Señor
Y con Devoción Mariana, venimos hasta tu altar
El Santuario Nacional, Virgen de Ka'akupe.
ESTRIBILLO
Tupao Ka'akupe, Santuario Nacional
Hasta tí hoy he venido, para a la Virgen rezar
Tupao Ka'akupe, Patrimonio Cultural
Donde María bendice, a mi amado Paraguay
Donde María bendice, a mi amado Paraguay!!!
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
TUPÃO KA'AKUPE
Intérprete: MARCO DE BRIX
ÑANDE YVY TEÉPE
(POLKA)
Iporãñane retãpe kuarahy ojopérõ
anĝa iporãtevéne, pe yvy ñane mba'erõ
ipýpe jaguerekóne, ñande róga teete
ha ñamba’apo joayhúpe. Torypápe oñondive
Teko me'ẽñonde pope, ikatu jajerure
jareko haĝua yvy, ta ha'e ñanemba'e
upéicha ñamoĝuahéne, estabilidad social
ha javy'aitevénene tierras del Paraguay.
ESTRIBILLO
Ñende yvy teépe, jaikopa va'erã
pe Constitución upéichea oipota
ha javy'avéne jaikoro joayhúpe
ha iporãvéne ñande Paraguay.
Anike ojepuru,pe tekome'ẽkarẽ
ha aipo justicia rérape, aniveñañemosẽ
ñanemo mbaretevéne, ja japorõ hendaitépe
jareko haĝuayvy, ha pe yvy ñanemba'éne.
Péicha,ñande retaverõ yvy teépe jaikóva
py'aguapy, tyguatãre, tesaĩ,vy'a ha joayhúpe
ñamoĝuahéme hu’ãme ñande reko porãmi
ha pe Bienestar Rural, oparupi tomimbi.
ESTRIBILLO
Ñande yvy teépe,jaikopa va'erã
pe Constitución upéichaoipota
ha javy'avéne, jaikorõ joayhúpe
ha iporãvéne ñande Paraguay.
Ñande yvy tepejaikopa va'erã
Pe Constitución upéicha oipota
Francia, López tiempope upéicha va'ekue
Ha yvate opu'a ñande Paraguay.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
ÑANDE YVY TEÉPE
Intérprete: HERNÁN GÓMEZ
TUPASY KA'AKUPÉPE GUARÃ
(POLKA)
La misa nos convoca hacer nuestra oración
Orar ante la Virgen, pedir su bendición
Y al recibir de ella, con todo su amor
Sentir la paz sublime, que anhela el corazón.
Venimos ante tí, oh madre de Jesús
Madre de los paraguayos, gloriosa Tupãsy
Y en devoción mariana, demostrar nuestro amor
Con convicción cristiana, rogamos al Señor.
ESTRIBILLO
Virgen Santa, milagrosa de Ka'akupe
Se afianza tu trono en nuestro corazón
Peregrinos que sedientos hoy llegan a tí
Le das esperanza, le das fe y bendición.
Virgen milagrosa hiciste de Ka'akupe,
Capital de oración capital de la fe
Y tu templo es y será Santuario Nacional
Reinas Virgen pura, en todo el Paraguay.
Nada perturbará, la fe y la devoción
Que a tí madre del cielo, hemos entregado
Tú das salud al alma, das vida al corazón
Nos haces mensajeros, de tu paz y tu amor.
Venimos cada año, oh Madre de Jesús
Para expresarte gracias, por ese gran favor
Pedimos por trabajo, salud, hogar y pan
Una sociedad justa, y así vivir en paz.
ESTRIBILLO
Virgen Santa, milagrosa de Ka'akupe
Se afianza tu trono en nuestro corazón
Peregrinos que sedientos hoy llegan a ti
Le das esperanza, le das fe y bendición.
Virgen Milagrosa hiciste de Ka'akupe,
Capital de oración, capital de la fe
Y tu templo es y será Santuario Nacional
Reinas Virgen pura, en todo el Paraguay
Virgen Santa de Ka'akupe...
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
TUPASY KA'AKUPÉPE GUARÃ
Intérprete: MARCO DE BRIX
COLONIA REPATRIACIÓN
(POLKA)
He salido de mi patria, a buscar pan a otros lares
Y allá en tierras extrañas conocí desilusión
He sufrido humillación, en mis muchos abatares
He luchado pero sin tener feliz solución.
Otros tuvieron la suerte, de lograr algún trabajo
Pero otros, más que yo, han pasado lo peor
Cuan difícil y lejano, está mejorar la vida
Tan distante tierra mía, te anhelaba el corazón.
ESTRIBILLO
Desde aquel país lejano, recordaba patria amada
Lo feliz que fue mi infancia, y añoraba tu calor
Soñé regresar un día, a mi patria tan querida
Recordando con cariño, recordando con amor.
Decidí así un buen día, regresar al Paraguay
Donde me dieron la tierra, y poderla trabajar
Implementos también dieron, y así fuimos asistidos
A empezar la nueva vida, y tener así un hogar.
En la selva he sufrido hambre, sed y enfermedad
Me aguardaban duros días, en la Colonia Repatriación
Hoy soy dueño de este fruto, del empeño y sacrificio
Y orgullosos levantamos, la ciudad Repatriación.
ESTRIBILLO
Rodeado de mi familia, tengo techo, tengo pan
Amo a todos y me aman, hay armonía en mi hogar
He olvidado viejos tiempos, solo pienso en el presente
Cada día vivo más feliz en mi Paraguay.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
COLONIA REPATRIACIÓN
Intérprete: HERNÁN GÓMEZ
MARCHA AL ESTE
(POLKA)
RECITADO
“Como homenaje al campesino pynandi
Ani opyta tesaráipe en la página de la historia
con espíritu de gratitud y justicia,ko epopeyade la paz
pynandi rembiapo ro guero purahéi"
CANCIÓN
1960 pe de Oviedo al Paraná
ndaipóri táva ni óga, feudales memeteoĩ
yvyjára extranjero, opárupi oipuru
ley mbarete oipotaháicha enterore oñemoĩ.
Barte,Industrial Paraguaya, Italo ha Ispano oĩ
Baronesa Laburelly, ha aipo Fasardi avei
Ka'aguasu tuichavére, Kanindeju ha Paraná
yvyjára tuichavéva, mbaratépe ojagarrapa.
ESTRBILLO
Marcha al este...Ka'aguasúpe...osapukái
Marcha al norte ... San Pedrope oretumba
Marcha al sur...Itapúape osununu
Colonia, táva pyahu, ñane retãme opupu.
Ysyry,cerro,ka'aguy, imba'ekuéra meme
ha yvy iporãvéva,upéva gringomba'e
péva ha'e añeteguáva, aipota peikuaami
heta mba'e ohesáva, estaraza guaraní.
Mensure oñemboharái,animalcha oipuru
mborovi 200 Kilos,ilómore omoĩ
ha upéi nda'ipu'akavéiro, kapanga aña tembiguái
arreador oipuru, ilomo oipiropa.
ESTRIBILLO
Marcha al este… Ka'aguasúpe osapukái
Marcha al norte ... San Pedrope oretumba
Marcha al sur...Itapúape osununu
Colonia, táva pyahu,ñane retáme opupu.
Ka'aguasúpe picada, hapykuerépe oike
tape pyahu ojejapóma, reforma agraria ĝuahe
yvy ome'ẽ campesinope, repatriados ha mboriahu
ombo'hapo ijyvýpe, opu'ã tetã pyahu.
Ojeity ka'aguy rosado, ha kokuéma omimbipa
táva, tape hapekuãi, óga pyahu opu'ãmba
opave tekove asy, ñembyahýi, ro'y, akanundu
kuarahy aku, yuhéi, hasype oje pytu'u.
ESTRIBILLO
Marcha al este... K'aaguasúpe osapukáí
Marcha al norte, ... San Pedrope orretumba
Marcha al sur,... Itapúape osununu
Colonia, táva pyahu, ñane retãme opupu.
La conquista de la selva, campesino ohai
ha gringo yvyguasu jára, upéva opave avei
ha pynandi campesino, ha'e yvyjára pyahu
iñakárapu'ã véma oiko chugui_karai guasu.
Repatriación, Dr. Frutos, O'leary ha Mallorquín
Minga Guasu, Tavapy, marcha al este omimbi
hetave colonia oĩme, ndoikoichéne tesarái
testimonio del trabajo, del campesino pynandi.
ESTRIBILLO
Marcha al este... Ka'aguasúpe osapukái
Marcha al norte ... San Pedrope orretumba
Marcha al sur... itapúape osununu
Colonia, táva pyahu, ñane retáme opupu.
Con aquel Bienestar Rural oĝuahe ara pyahu.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
MARCHA AL ESTE
Intérprete: MARCO DE BRIX
KARAIGUASU
(POLKA)
Hetaichagua karai, oĩ oparupiete
oĩ karai mondáva, ha karai vosa avei
oreko título guasu, ha ha'e ku huguãi ky'a
ha oĩme omanda guasúva, ijapúva gueterei.
Jareko ñande retãme, iporãva karai
campesinorõ jepe, ha’ekarai guazu
ndaijapúi, nda imondái, nda itituloroi jepe
karai hekopete, karai akãguapy.
ESTRIBILLO
Techapyrãome'ẽ, sobriedad, serenidad
mba'éicha jaiko va'erã hekovépe ñanembo'e
tembiapópe ohechauka, mba'éichapa jajapóva
omopu'ãrõ pe hóga joayhúgui omimbi porãve.
Ko'ẽko'ẽre oho,omba'apo kyre’ýme
ifamilia rayhuhápe, omhyĝuata haĝua
iporãvéva tape,ojapóne ichupekuéra
educación ome'ẽvo,iñakãrapu'ãva'erã.
Mbykymínteguaraníme, oñé'ẽrõ oñehendúne
iporãvante oséne, pe jurugui mbykymi
Anichéne jatopa, karai ñe'ẽporãvéva
aipo karai doctorgui, iñaranduvéne ichugui.
Ha'e ipotĩ hekópe, ha ndoñe'éi avavére
injusticia ha japu, imombyry ichugui
ichupe aropurahéivo, aveiaguerohorývo
karai guazúokaraygua,ñane retáme oĩ
karaíguazúokaraygua, ñaneretáme oĩ.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
KARAIGUASU
Intérprete: LILIAN MERCADO
YVYTYMIENSE PUKAVY
(POLKA)
Pe nde pukavýicha ndaipóri va'erã
imba'e paje oiméne ha'e
rohechaguive Cerro Yvytymíme
che rupi, rupi re pukavove.
Yvága ru'ãme, Ñandejára ykére
nde chemoĝuahẽne ha upete guive
che ro hovasáne,nderehe ama'ẽvo
nde pukavymínte ahechasete.
ESTRIBILLO
Ko che rekove iñepytũmba
Mítã tyre'ýicha okañýva aiko
aiko ndavy'aí, ndache retia'éí
pe nde pukavy, mamoitépa oho
aiko ndavy'aí, ndache retia'éí
pe nde pukavy, mamoitépa oho.
Taha ahahápe ñande retã pyre
ha tetã ambuére aharõ avei
pe nde pukavýicha yvytymíense
chugui íporãvéva ndaipóri voi.
Nda che resaraíne pe nde pukavýgui
o hesapepáva che rape miri
táva Yvytymíme anĝa jajoayhúne
ha iporãitevéne che rekovemi.
ESTRIBILLO
Ko che rekove íñepytũmba
Mítã tyre'ýicha okañýva aiko
aiko ndavy'áí, nda che retia'éi
pe nde pukavy, mamoitépa oho
aiko ndavy'ái nda che retia'éi
pende pukavy, ahechasete....
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
YVYTYMIENSE PUKAVY
Intérprete: MARCO DE BRIX
JAGUA RUGUÁI MOKÕI
(POLKA JOCOSA)
SEÑORA
Aguahẽ che rógape kane'o
che mba'apohágui ha cheñembyahýi
ja che ra'aróma che rembireko
henyhe ipópe kuatia meme
factura de luz, agua ha impuesto
ha heta mba'e apaga va'erã ha che sueldomi chakeko michĩ
ja ndome'evéima apagahaĝua.
SUEGRA
Ja hova pukuma aveí che suegra
ñaímo'a riel oheréiva'ekue
ijubilación ja ndome'ẽvẽima
ni cocido rama ndovalevéí.
HIJOS
Ku che ra'y kuéra che pópe omoĩ
lista de colegio chakeko ípuku
sapatu pyahu téra uniforme
ajogua va'erá mamopa ípuku.
PERRO
Oĩme che jagua ku hesa rory
ha che ryĝuaitívo huguái omongu'e
iporã, ivairõ ha'e ndo cambiái
huguái mokõimíva arekosete
areko haĝua peteĩ consuelo
en este paraíso terrenal
ñañeha'ãmi ku che jaguamícha
ku tuguái mokõire javy'a va'erá
COCINERA
Oime cocinera ojeargela
pe isueldomíma ndo cobravéi
hembi'u katúma ja nda hevéi
ni jagua píru ko ndo'usevéi.
DIARIO
Consuelo rekávo a lee diario,
ipype ivaive hetaite mba'e,jejuka, secuestro
ha ku ñe monda cada día guama nimbo ra'e
peteĩ karai he'i jaikohandaje ko aipo en el cielo terrenal
oĩméne tuichamba'e che tavy mamondatopaĩ avy’a haĝua
oime gringo kuéra ku ñande retãme ojapo estudioha opublica
ha otopa ojeko ko ñane retãun país lleno de felicidad.
PERRO
Oĩme che jagua ku hesa rory
ha che ruguaytivo huguái omongu'e
iporã,ivaíro ha'e ndo cambiai
huguái mokõimíva arekosete
areko haĝua peteĩ consuelo
en este paraíso terrenal
ñañeha'ami ku che jaguamícha
ku tuguái mokõire javy'a va'erã.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
JAGUA RUGUÁI MOKÕI
Intérprete: HERNÁN GÓMEZ
"A LA LUZ DE ITAIPÚ”
(POLKA)
RECITADO
Salve poderosa Itaipu!!
Que enciende nuevas alboradas
Y alumbra como el sol las ciudades
De un futuro cada vez
Más venturoso del Paraguay!!
Salve ltaipu!!
En nuestra patria hace 30 años
Tenía luz eléctrica unos pocos
La mayor parte de población
El campo y Asunción
Vivían el anochecer en la oscuridad.
Eran pocas familias de la ciudad y de la capital
Que tenían luz eléctrica
En cambio el campo y el campesinado
Vivían el anochecer en la oscuridad.
La C.A.L.T. que proveía de electricidad
Era de capital extranjero, y fue nacionalizado
Por el Gobierno Nacional
Para bien de todo el Paraguay.
ESTRIBILO
Al instalarse la luz
Del portentoso Itaipu
Mejoró la calidad de vida
De las personas en general,
De los pueblos y ciudades
De las colonias y compañías
De la zona rural
Y de todo el Paraguay.
Por ello te brindo mí canción
Con gratitud de corazón
Y de corazón con gratitud
A la luz del portentoso Itaipu.
Más y mejor luz eléctrica
En todos los rincones del país
De compañías y parajemboriahu
Pudieron salir del pytumby.
Los ciudadanos y las instituciones
Educacionales, deportivas, culturales
Mejoraron y superaron
Beneficiados por la luz
Que sacó al Paraguay del pytumby.
ESTRIBILO
Al instalarse la luz del portentoso Itaipu
Mejoró la calidad da vida
De las personas en general
De los pueblos y ciudades
De las colonias y compañías
De la zona rural y de todo el Paraguay!!!
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
A LA LUZ DE ITAIPÚ
Interpretes: HERNÁN GÓMEZ - M. GABRIELA GÓMEZ
A LA TIERRA PARAGUAYA
(POLKA)
Canto a la madre tierra
De mi patria paraguaya
Su fertilidad sustenta
Me da vida, pan y paz.
Mí madre me enseñó a amarla
Y trabajarla con cariño
A esta tierra desde niño
La he querido siempre honrar.
Tierra en que ofrendaron vidas
En Acosta Ñu los niños,
Las mujeres residentas
Con hombres hasta morir!
Cuantos cuerpos mutilados
Se han quedado en el 70
Ha upéicha oiko avei
En el Chaco guaraní.
ESTRIBILLO
Paraguayo cuna de lalibertad en América
Paraguay pueblo mártir que ha luchado hasta el fin
Es heroica ya tu historia a nivel universal
Así le canto a la tierra de mi amado Paraguay.
Paraguay fuiste la cuna de la libertad de América
En 1730 en reunión popular
Revolución Comunera manifiesta que este pueblo
Tenga propia voluntad por sobre su Majestad.
Tierra que ha sido regada con la sangre de heroísmo
Fertilizada en cenizas del soldado guaraní
Reverdecen con la gloria y valores nacionales
Hoy mis hijos y mis nietos darían sus vidas por tí.
ESTRIBILLO
Paraguay cuna de la libertad en América
Paraguay pueblo mártir que ha luchado hasta el fin
Es heroica ya tu historia a nivel universal
Asi le canto a la tierra de mi amado Paraguay.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
A LA TIERRA PARAGUAYA
Intérprete: HERNÁN GÓMEZ
VIVIR CON ALEGRIA Y AMOR
(POLKA)
Ñapu’ãke tetia’ére pe ko’ẽ oĝuahẽ vove
javy’a ko ára pyahúpe joayhupápe oñondive
ñanemoĩ Ñandejára maymáva ko yvy ape’ári
tory, kyre’ỹ, tesaĩme ta’ipoty pe tekove.
ESTRIBILLO
Topaitéke tovasy
ha pire vai avei
ñande apytépe que ani
ni oikose sapy’ami
Topaitéke tovasy
ha pire vai avei
ñande apytépe que ani
ni oikose sapy’ami.
Jajuhu ko yvy ape ári
ko yvága iporãitéva
jaikohaĝua oñondive
mba’e porã ome’ẽva
péicha tesaĩ ha joayhúpe
po’a tetia’e oĝuahẽva ko’ẽ ko’ẽre
ouva Tupã ipógui oñoheva.
ESTRIBILLO
Topaitéke tovasy
ha pire vai avei
ñande apytépe que ani
ni oikose sapy’ami
Topaitéke tovasy
ha pire vai avei
ñande apytépe que ani
ni oikose sapy’ami.
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
VIVIR CON ALEGRIA Y AMOR
Intérprete: LILIAN MERCADO
BUENOS DÍAS…CON AMOR
(POLKA)
Díselo cada día con cariño.
Díselo con alegría de niño.
Díselo como quien da una bendición.
Alegre a quien reciba de corazón.
No... No lo digas por decir
Como una obligación.
A que te obliga la educación
Que sea la expresión de tu sentir.
ESTRIBILLO
Buenos días, dilo con amor
Con besos y caricias,
Y agradable sonrisa
Para que el día sea
Sea mucho mejor
Con besos y caricias
Dilo con amor.
Sea agradable el tono de vibración
Del buen día que brota de corazón
Y se acompaña con tiernos gestos
Que rubrican tu buena intención.
Dar un beso y una caricia
Acompañado de una sonrisa
Al alma le debe llegar
Por ser tu manera de amar.
ESTRIBILLO
Buenos días, dilo con amor
Con besos y caricias,
Y agradable sonrisa
Para que el dia sea
Sea mucho mejor
Con besos y caricias
Dilo con amor..
Con besos y caricias...dilo con amor...
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
BUENOS DÍAS…CON AMOR
Interpretes: HERNÁN GÓMEZ - M. GABRIELA GÓMEZ
ENLACE A DOCUMENTO FUENTE
(Hacer click sobre la imagen)
CANCIONES Y POEMAS
Obras de JUAN MANUEL FRUTOS FLEITAS
Primera Edición: Diciembre 2007
Asunción - Paraguay
ENLACE A LA GALERÍA DE MÚSICA PARAGUAYA
EN PORTALGUARANI.COM
(Hacer click sobre la imagen)
Letras de Música Paraguaya
MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3
MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE - MP3