PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
FRANCISCO MARTÍN BARRIOS (+)

  LAS SIETE CABRILLAS y CHE TUPÃSYMI - Poesías de FRANCISCO MARTÍN BARRIOS


LAS SIETE CABRILLAS y CHE TUPÃSYMI - Poesías de FRANCISCO MARTÍN BARRIOS

LAS SIETE CABRILLAS

 

Poesías de FRANCISCO MARTÍN BARRIOS


 
 

LAS SIETE CABRILLAS
Las siete cabrillas peheclávapa
Pyharepyte, yvate omimbi
Mba'énte nimbo chemomandu'a
Torýgui apuka cheñomirei.

Ajesarekóvanteko che hese
Ha'eténte chéve ovechamimi
Oguatajoáva ñu hovy mbytére
Iñasãimbahápe agosto poty.

Las siete cabrillas, Tupã rataindy
Ahayhúva che, chemitã guive
Mba'éiko ko'áğa la ndéve ojehúva
Pe mokõi estrella ndehegui ogue.

Aipapa che kuãre, cínconte atopa
Mokõi nde yvotynimbo ojeipo'o
Añeporandúvo chejupe apyta
Mamoitépane ha'ekuéra oho.

Upe pyhare, Tupãsy ahecha
Che keguypeguáicha chernomarandu
Ku mokõi estrella nde rehayhuetéva
Mokõi tesará oime ojeiporu.

Ha ne'irãiténte peteĩ trigueña
Hesa jajaipáva cheresapepa
Ha che ku tu'ĩcha pyhare opáyva
Tataindy rendýpe hovái apyta.

Upemi guive chetĩndy apytávo
Ni pe ñasaindýre nama'ẽsevéi
Ku música púicha che apysápe oiko
Ha herakuemínte aropurahéi.


 

 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

LAS SIETE CABRILLAS  de  FRANCISCO MARTÍN BARRIOS

 

Intérpretes:   DÚO HNOS. CÁCERES (Emilio y Cristóbal Cáceres)

Material:   SONIDOS DE AYER (1)

 







CHE TUPÃSYMI

Para la señorita
B. Coronel Valenzuela. 1926
Caminante triste, ku estrella oguiáva
Nderekávo aikóva che tupãsymi
Péinama imilagro, péinama ipoty,
Ñandejára ypýpe che promesami.

Kurusu de plata tupão ombojeguáva
Ha ku jaadoráva ñesũhámente.
Hi'ãmínte chéve, che morenami,
Ñamopeteĩ nande rekove.

Ka'avo tory
Reseda poty
Ryakuã porãite
Upéva ku nde.

Viajero perdido
Nderehe osoñáva
Ha remopenáva
Upéva ku che.

Lucero del alba, jasy porãite
Ndaipóri voínte nembojojaha
Maerã piko chénte rohayhuetei
Si de todo modo che tormentorã.

Pe nde jurumínte la che quebrantáva
Ojoguánte chéve ku tuna he'ẽ
Ikatuva'erãpa che ára ko'ẽ
Ha che jyva ári rojurupyte.

Rosario de oro
Mbo'y repyete
Kuãirũ brillante
la nde rekove.

Limeta cristal,
Extracto ryru
Mba'e finaite
La che mborayhu.

Che korasõ ári niko che arekóva
Pañuelo apytépe la nde avami
Ha che arambohágui osẽ ha oveve
Yvoty pa'ũme heta panambi.

Yvága rokẽgui ajevy jeýne
Ere ramo chéve chemba'emiha
¡Chembojeroviána amano mboyve!
Ha la néi ere ramo... ani repuka.

LAS SIETE CABRILLAS tiene el clima de una fábula. Desaparecieron del cielo dos estrellas, son las que no se ven en las siete cabrillas. Y tenía que ser así, las mismas fueron encontradas en los ojos de una bella campesina trigueña que tiene hechizado al poeta.
CHE TUPÃSYMI. Una vez más se intercala el castellano con el guaraní. Recurso usado por los poetas mas influenciados por el romanticismo de las primeras décadas del siglo XX.


Fuente: POESÍAS DEL PARAGUAY – ANTOLOGÍA DESDE SUS ORÍGENES. Realización y producción gráfica: ARAMÍ GRUPO EMPRESARIAL, Dirección de la obra: OSCAR DEL CARMEN QUEVEDO. Recopiladores y autores: RAÚL AMARAL, MARÍA BARRETO DE RAMÍREZ, AÍDA ORTÍZ DE CORONEL, ELA RAMONA SALAZAR S., RUDI TORGA/ Tel. (595-21) 373.594/  arami@rieder.net.py  – Asunción/ Paraguay. 2005. 781 pp.).
 
 
 

TRADUCCIÓN DE LA POESÍA

“LAS SIETE CABRILLAS”

Las siete cabrillas que allá se distingue

fulgiendo en la altura, en medio de la noche,

yo no sé qué cosas me hacen recordar,

de puro contento me sonrío a solas.

 

Se me van los ojos cuando las encuentro,

hasta se me antojan corderillos blancos

que caminan juntos por llanos azules

donde se despliegan las flores de agosto.

 

Las siete cabrillas, candelas de Dios,

que desde pequeño siempre me gustaron,

¿qué les pasa a ustedes en este momento?

Están apagadas dos de las estrellas.

 

Cuento con los dedos: sólo cinco son;

dos de aquellas flores fueron arrancadas.

Pienso y me pregunto a mí mismo entonces,

¿por qué se ocultaron, adónde se fueron?

 

Esa misma noche a la Virgen vi,

y como en un sueño me lo anotició:

"Esas dos estrellas que tú tanto quieres

para dos pupilas fueron desprendidas."

 

No pasó un minuto cuando una trigueña

 de ojos relumbrantes me colmó de luz;

como quien despierta tarde por la noche

de pronto me hallé frente a dos luceros.

 

Desde aquel instante ando cabizbajo,

ni el claror de luna quiero ya mirar;

como oyendo música tengo los oídos

y sólo su nombre me pongo a cantar.

 

 

 

 

 

 

Fuente:

ANTOLOGÍA DE LA POESÍA CULTA Y POPULAR EN GUARANÍ

Edidión bilingüe – Versión en español de

RUBÉN BAREIRO SAGUIER

 CARLOS VILLAGRA MARSAL

Introducción:

FRANCISCO PÉREZ-MARICEVICH

Colección: Imaginación y Memorias del Paraguay (4)

Edición de SERVILIBRO, especial para ABC COLOR

Dirección editorial: VIDALIA SÁNCHEZ

Diseño de tapa: Celeste Prieto

Asunción-Paraguay 2007 (103 páginas).

 

ENLACE A DOCUMENTOS RELACIONADOS:

ANTOLOGÍA DE LAS MEJORES
POESIAS EN GUARANÍ
Selección e Introducción:
RUDY TORGA

Editorial El Lector,
Asunción-Paraguay,
1998 (pp.214)

 

 

******

 

"POESÍA PARAGUAYA DE AYER Y HOY"

TOMO II (GUARANÍ-ESPAÑOL)
de TERESA MÉNDEZ-FAITH
Con prólogo de Lino Trinidad Sanabria
y estudio introductorio de Wolf Lustig
Ilustraciones:
Carlos Federico Reyes (“Mitã’i Churi”)
Intercontinental Editora,
Asunción-Paraguay, 1997. 424 pp.
 
 
 
 
 

 

 

ENLACE A LA GALERÍA DE MÚSICA PARAGUAYA

EN PORTALGUARANI.COM

(Hacer CLICK sobre la imagen)

 

 

 

 

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3

MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE - MP3

 

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
MÚSICA
MÚSICA PARAGUAYA - POLKAS y GUARANIAS (PARA E
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA