PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
BRAULIO RODAS

  CHE NORTEÑO - Letra y música: BRAULIO RODAS


CHE NORTEÑO - Letra y música: BRAULIO RODAS

CHE NORTEÑO

UNA TIERRA INOLVIDABLE

Letra y música: BRAULIO RODAS

 

 

CHE NORTEÑO

"A martillazos", responde BRAULIO RODAS -nacido en la compañía Kokuere, hoy Colonia San Pablo, del distrito de Choré, departamento de San Pedro, el 15 de febrero de 1942- cuando se le pregunta cómo se hizo músico, poeta y compositor. En realidad, su vida misma la forjó de ese modo, a golpes, andando por la vida, derrotando obstáculos y avanzando a brazo partido.

Cuando tenía 10 años, su madre, MARÍA ÁNGELA RODAS -con 24 años entonces-, tomó la heroica decisión de vender lo poco que tenía para traer a sus hijos a la capital. "Ella, con mucha visión, se dio cuenta que en nuestro valle no teníamos futuro. Entonces, con mi hermano menor y ella, salimos al río Paraguay, tomamos el 'Anita Barthe' y anclamos en el puerto de Asunción. Esto fue en 1952", recuerda el cantante.

María Ángela era temeraria: no conocía a nadie en la capital. Solo tenía la dirección de doña CORONA ESPINOZA a quien ella había conocido por casualidad en Kokuere cinco años atrás. Hacia su casa, en el barrio Obrero, se dirigió averiguando aquí y allá.

"En el barco ocurrió algo increíble, más propio de las películas. Nos había tomado una terrible tormenta y la embarcación casi se hundió. Cuando pasó el peligro, un señor se acercó a hablar con mamá. En medio de las preguntas, ella le contó dónde íbamos. Increíblemente, el hombre resultó ser el esposo de la mujer a cuya casa nos íbamos. Había sido que seis años atrás se marchó al norte y desde entonces nunca volvió. Le aclaró a mi madre que él no podría llegar con nosotros. Lo hizo solo algunos días después de nuestra llegada", comenta a modo de anécdota.

La familia no vivió mucho tiempo con doña Corona. Pronto alquilaron una pieza, se mudaron y todos comenzaron a trabajar como podían.

En medio de la pobreza y las ganas de salir adelante, en el adolescente Braulio despertó el sueño de ser músico. A los 12, 13 años, al ver a los guitarristas, se decía a sí mismo que algún día aprendería al menos a rasguear la guitarra.

Su hermano Benigno había aprendido a fabricar acumuladores. Braulio lo ayudaba... es decir, le acompañaba. Lo que por entonces -tenía 20 años-le entusiasmaba era jugar en el casino. Cuanto ganaba, devoraba la ruleta. Una vez, luego de llegar a un límite dramático, habló con su hermano. Decidió cortar aquel vicio que lo llevaba al abismo. Compró una guitarra y pronto ese instrumento fue su nueva pasión.

"Mirando, preguntando y dejándome enseñar por algunos, fui aprendiendo. Me ensayaba todas las noches, justo hasta la hora en que se cerraba la casa de juegos de tal modo que ya no pudiera ir si es que salía. Toqué el requinto. Al poco tiempo, con un amigo, fui a Foz de Yguazú a actuar como músico. Luego pasé a San Pablo. Después a Río de Janeiro. Volví a Asunción y viajé a Europa, convocado por un amigo", relata Braulio.

Radicado en Suiza primero, en Alemania después, pronto formó su propia agrupación musical.

"Yo me había casado en Asunción. Mi familia se quedó aquí mientras yo actuaba. En 1993 volví, encontré que mi hijo mayor, Rolando, era ya un excelente músico. Formamos un dúo y desde entonces cantamos juntos", rememora.

A pesar de haber salido muy niño de su tierra, Braulio no olvidó los días que vivió en Kokuere. Del amor a su terruño, reafirmando su condición de campesino, en 1965, compuso la letra y la música de CHE NORTEÑO. "De los recuerdos de lo que pasé hice esa polca. Allí menciono que salimos del lugar donde nací, pero que siguió vivo en mi mente. Es mi historia personal. Hablo de las ganas de regresar. Lo grabamos con mi hijo", comenta.

Luego de 27 años, ya luego de recorrer buena parte del mundo, Braulio regresó a Kokuere, San Pablo. Ya no lo reconoció. Le pareció que había llegado a otro paraje, no al que había servido de escenario a sus correrías de niño. Es que el tiempo, una vez más, se había dedicado a su perpetuo trabajo: modificar cuanto hay bajo el sol.

 

 

CHE NORTEÑO

 

Tañatóĩ che mbaraka che tavagua tohendu

che purahéi chu'imi che ãkãme heñoimbyre

aiporúta ava ñe'ẽ ha ipype amombe'u

che norteño che ryvy, sampedrano hína che.

 

Mitã ãkãmbukumi akóinte che mandu'a

Paraguaýpe aguahẽ oike jave kuarahy

che sy ha che ryvy rojuva'ekue oñondive

ha upégui ãgã peve che pykua Paraguaý.

 

Jepe che ndakakuaái upérupi katuete

ku San Pedro, Kokuere, oimévane pehendu

che San Pedro yvotytype aherova'ekue ichupe

péva che reñoihague ha akóinte ahechaga'u.

 

Oiménteje oikovepa umi che mitãirũngue

 kuehénte vaichava'ekue roikómi ore akãhãtã

pe ñúre oñondivepa ndijavyi oñopehengue

vy'ápemi oñondivepa roiko roguyrara'ã.

 

Upépemi che ahendu py'ỹínte ku pyhare

che keguýpe oguahẽ vevuimi mbarakapu

tapicha ahy'o porã ndijavýi korochire

ojepepy opurahéi ñande kéra ombohory.

 

Che ãkãme ãva ijaty ha omokyrýĩ che ñe'ã

hi'ãnte chéve aha ijyva an aguejy

añañuã arohory maymaite Kokueregua

che mborayhu rerekua, che norteño che ryvy.

 Letra y música: BRAULIO RODAS

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*****

Fuente/ Enlace:

LAS VOCES DE LA MEMORIA
HISTORIAS DE CANCIONES POPULARES PARAGUAYAS - TOMO X
Autor y ©: MARIO RUBÉN ÁLVAREZ
Edición del autor y Julián Navarro Vera
Dibujo de tapa: ENZO PERTILE
Diseño de tapa: MANUEL MORÍNIGO
Editora Litocolor S.R.L.
Asunción-Paraguay 2009

 

*****

IMÁGENES DE NUESTRO HERMOSO PARAGUAY

Fotografía de FERNANDO ALLEN

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ENLACE A LA GALERÍA DE MÚSICA PARAGUAYA

EN PORTALGUARANI.COM

(Hacer click sobre la imagen)

 

 

 

 

Letras de Música Paraguaya

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3

MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE - MP3





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
MÚSICA
MÚSICA PARAGUAYA - POLKAS y GUARANIAS (PARA E
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA