Ñemihamete
ÑE’Ẽ - POEMARIO EN GUARANI PAĨ, GUARANÍ PARAGUAYO Y CASTELLANO
por GREGORIO GÓMEZ CENTURIÓN
(PARAGUÁI RE’ÝI. CHOKOKUE HA PAINGUÉRAGUI HENDUPYRE.
KUÑA HA KUIMBA’E, JEGUAKA HA JASUKÁVA REMIANDU)
ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:
Ñemihamete
Ñemihamete
Guasu Kora, Villeta, julio- agosto de 1984
Jepe ndaha’éi mombe’upyrã
peẽme haguére ñemihapete
amombe’use peteĩ mba’e.
Aniangamo’ãnte che rcmbirekópe
ninirininírõ mba’eve peje:
ajejuhumíngo peteĩ pekýre nda’areiete.
Iñepyrũrángo heta aiko asy
chéngo la “castilla” sa’ípy aikumby
ha la ella’i katu ikũ jere
oiporu voi karai ñe’ẽ
he’i niko chéve ijypyrãite
ni vy no te quiero, so guarangoite.
Yo por eso luego dejé la campaña
vine con mi tía, dejáme, nambré
y a lo mejor so mba’e casado
no te quiero luego, no da gustoite.
Ko’ãicha mba’épe ñe’ẽ nderasýva
ojo’ajo’ári che rovapete.
¿Y tené tu novio? ha’e che chupe,
y a yo qué te importa arekópa novio
térã ndarekói. Dejáme, andáte, andáte
te digo. Y mi tía luego e muy delicada
si sabe mba’e que yo me queré
no sé luego qué, lo que mc va hacer.
Sabé señorita, yo niko añete
soy de la campaña,
yo soy campesino no voy a negar
pero también tengo mi jevaleha
Paraguayetépe, e un capo puro
y me está buscando mi empleorã
Yo por confianza te voy a contar
mi padrino luego, paíno Ramó
él me va meter de pyraguerã:
galleta, aceite y hasta carne a vece
de grati paite, ¿y despué la extra?
Eso ya depende; quépio má queré.
¿Y cierto que yo a mí me queré?,
nosotro las chica como dice tía,
no podemos luego creer en los hombre
porque mucha vece lo arriero kuéra
dice nomás luego. Y la chica tonta
creeté gua’u y despué... hũuuhũ.
¿Qué pako dijiste, de pyraguerã?
¿eso pio qué e? Acaso piko
eso no sabé. Servicio secreto
de inteligencia, entendépa hína,
yo hacé tu infonne cada mes paha
y despué ya viene.., sencillo rasa.
Pero eso sí, nadiete tiene que saber
su nombre lo dice, “agente secreto”
la gente nomáko no tiene cultura
y no sabe luego valorar por eso,
alguno si que de pura inorancia
nontendéi rupi ñandapo’ise.
He’íva paíno opichorovýrõ
ijaty jave “lepogua” kuete:
Todo el andamiaje de nuetro sistema
descansa en los hombro de lo pyrague.
Aesplicá rire ko’ãicha chupe
ha’ete ojeráva, oaflohave.
Ko kuña kampáña ko iñinteresáda
opilla jepérõ ndeporte’iha...
no porque mi tía e luego celosa,
mi mamá no quiere, yo ko todavía
luego no festejo. Aráka mba’e;
ombohái korócho, charhela rasa.
Nde kapo’imírõ katu iñambue
ma’ẽna ko che, ko’ãga guarã
la che chica’i, mbahe’ẽ kambýicha
hu’ũmbarei, “no te quiero luego”
he’ími va’ekue, che jepéko aju
ni aimo’ã’ỹre, asuka repýicha yvate ajupi.
Upéicha avei che cherogapy amotenonde,
libreta, almacéngui oikotevẽ háicha
la vieja ogueru, ha upéi la prudencia
upéva katu, tenémo istrusióne
de lo superióre, tereperdepa opaite mba’e
pero la aparencia ani reperde.
Ha ja peikuaáma ko’ã amombe’úva
peẽme haguére, peẽme ñoite
topáke ko’ápe, pejopýke píco,
cháke la patrona mba’e oikuaárõ...
Dio no guarde y libre, mba’époku oikóne...
apensa haguénte, chepirĩmbaite.
ENLACE A
ÑE’Ẽ - POEMARIO EN GUARANI PAĨ, GUARANÍ PARAGUAYO Y CASTELLANO
por GREGORIO GÓMEZ CENTURIÓN
EN PORTALGUARANI.COM
(Hacer click sobre la imagen)

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3
MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE - MP3